Na pierwszy rzut oka słowo “mnemotechnika” wygląda dość nieprzyjaźnie 🤔. Mimo to oznacza technikę ułatwiającą zapamiętywanie, przechowywanie i przypominanie sobie informacji. 1 Teraz brzmi znacznie lepiej! W praktyce, tak jak dzięki uprawianiu sportu stajemy się silniejsi i sprawniejsi, tak dzięki mnemotechnikom nasze umysły stają się efektywniejsze 🤓💪. Jeżeli ciekawi Cię, jak mnemotechniki działają, a może nawet poznać jakąś technikę, ten artykuł jest dla Ciebie!
Katastrofa na horyzoncie, czyli kto to wymyślił?
Za twórcę słowa mnemotechnika uznajemy greckiego myśliciela, Symonidesa z Keos, który żyło około 500 lat p.n.e. Legenda głosi, że kiedy jeden z okolicznych bogaczy zaprosił go do siebie na ucztę. Wdzięczny Symonides podczas zabawy wyrecytował na cześć gospodarza poemat
📜. Po pewnym czasie przybył szukający go posłaniec z informacją, iż na filozofa czekają jacyś przyjezdni. Kiedy nasz bohater wyszedł, aby porozmawiać z tymi ludźmi, dach pałacu całkiem się zawalił, pogrzebując wszystkich biesiadników 😮. Symonides był jedynym ocalałym i dzięki jego pomocy udało się ustalić, kto dokładnie był na uczcie.
Jak mu się to udało? Podczas swojego występu rozglądał się po sali, utrwalając sobie obraz tego, jak rozmieszczeni są wszyscy goście. Kojarzył osobę z jej miejscem przy stole, dzięki czemu mógł później odwzorować sobie w pamięci wszystkich obecnych 🏛️. 2 Po tych wydarzeniach Symonides poprawił, po czym rozpropagował swoją technikę zapamiętywania.
Nie-filozofowie też mogą mieć super pamięć! 🧠
Zacznijmy od tego, że nie trzeba być greckim myślicielem, żeby nauczyć się lepiej wykorzystywać swój umysł! Nie trzeba także recytować wierszy, ani chodzić na wystawne uczty. Dla kogo zatem są mnemotechniki?
Odpowiedź brzmi DLA WSZYSTKICH 😀! Jeżeli tylko masz chęć do nauki, poznając i praktykując kilka tricków, można poprawić swoje możliwości. Naszym zadaniem jest przede wszystkim zachęcić się do działania. Sam proces uczenia opiera na procesie lateralizacji naszych mózgów, to znaczy podziale, za co odpowiedzialna jest dana półkula. Lewa jest odpowiedzialna za zapamiętywanie słów i liczb oraz odpowiednią ich kolejność, kojarzymy ją też z logicznym myśleniem, a także przekazywanie informacji innym 🤖🗣. Prawa z kolei jest ośrodkiem naszej wyobraźni, pojmowania kolorów, rytmu, odległości oraz relacji przestrzennych 🎼🎨🏸. Dzięki współpracy obu półkul, a nie angażowaniu tylko jednej z nich, nasze mózgi tworzą trwalsze połączenia nerwowe i działają sprawniej!
Angażując obie części mózgu, zamiast tylko zakuwać do sprawdzianu, tworzymy nieszablonowe, WŁASNE schematy i wyobrażenia, dzięki którym nie czujemy, że się uczymy 🤩! Wiążąc materiał do nauczenia z zabawą oraz kreatywnym myśleniem, uaktywniamy cały umysł, w efekcie zapamiętując więcej i na dłużej.
Zamiast „kuć” wszystko na pamięć 🙁, należy tworzyć niezapomniane obrazy, które powinny zawierać wiele elementów, nacechowanych kolorami, akcją, ruchem, humorem, przesadą, niepowtarzalnością, wielkością itd. 👩🎨 👨🎨 Dzięki takim zabiegom uaktywnia się zarówno lewą jak i prawą półkulę, w efekcie zapamiętuje się więcej. 3
Poznaj się z mnemotechnikami bliżej!
Skoro wiemy już czym jest mnemotechnika, skąd się wzięła, a także po co ją stosować, dowiedzmy się w końcu, jak zacząć ją stosować! Zacznijmy od tego, że mnemotechniki dzielimy na dwa rodzaje:
- proste, czyli gierki słowne, rymy, układy skojarzeniowe i na ogół techniki polegające na zabawie słowem ✍️
- złożone, które opierają się na wykorzystywaniu wyobraźni 🌈
Mnemotechniki proste
Jedną z nich prawdopodobnie kojarzysz, chociaż nie zdajesz sobie z tego sprawy! Znasz pewnie skróty takie jak LoL (League of Legends), ASAP (As Soon As Possible) czy ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych). To tak zwane akronimy, czyli słowa utworzone z pierwszych liter wyrazów. Zamiast wkuwać kilka różnych nazw, uczysz się jednej, z której przypominasz sobie, jakie były jej poszczególne składowe! W ten sposób zapamiętałam na przykład, jakie witaminy rozpuszczają się w tłuszczach: A D E K.
Podobną techniką jest układanie sobie prostego zdania, którego każdy wyraz zaczyna się na tę samą literę, co słowo, jakie masz zapamiętać. Świetnym przykładem jest “Mama Dała Cukierka Bo Nie Miała Wafelka”, które pomaga przypomnieć sobie nazwy przypadków w języku polskim: Mianownik, Dopełniacz, Celownik, Biernik, Narzędnik, Miejscownik, Wołacz.
Bardzo ciekawymi metodami są też układy skojarzeniowe. Zamiast zapamiętywać daty, ułóż sobie zdanie, które pomoże Ci przypomnieć sobie liczby, na przykład “Dziewięć szeleszczących szuflad” może być rokiem 966, czyli datą Chrztu Polski! Popularnym przykładem jest “Na siedmiu górach pię trzy się Rzym” – 763, czyli data założenia Rzymu. Możesz też tutaj sprawdzić, jak kojarzyć cyfry z kształtami i łatwo zapamiętywać długie ciągi liczb. 4
Mnemotechniki złożone 🧩
Najbardziej znaną tego typu metodą jest pałac pamięci – to mnemotechnika dziedzicząca po metodach Symonidesa z Keos. Polega na tym, że wyobrażasz sobie jakieś miejsce, coś, co dobrze znasz i możesz w każdej chwili przywołać, i umieszczasz tam przedmioty, które kojarzą Ci się z tym, co masz do zapamiętania. Jest to trudna technika i wymaga sporej praktyki, ale dobrze się sprawdza, jeśli masz dużo informacji do zapamiętania. Przedmioty powinny być abstrakcyjne i jednocześnie kojarzyć się z daną partią materiału, aby dzięki nim przypomnieć sobie, o co w danej części chodziło. 5
Trochę łatwiejszą a do tego fantastyczną metodą uczenia się jest tworzenie map myśli. Niby to takie zwykłe notatki, do których dodało się rysunki i strzałki, ale naprawdę ułatwia życie! Na początku wymaga wysiłku, jednak tworzenie map myśli sprawia znacznie więcej frajdy niż po prostu pisanie dyktowanego tekstu lub przepisywanie, wygląda ciekawie, a do tego angażuje cały nasz umysł! Samodzielnie komponujesz kolory, kojarzące się z zagadnieniem rysunki, tworzysz skojarzenia i piszesz tylko kluczowe informacje. Po pewnym czasie tworzone w ten sposób notatki stają się dla umysłu naturalne, poprawiają się zdolności kreatywnego myślenia, a do tego zeszyt przegląda się ze znacznie większą przyjemnością!
A co jest najbardziej odpowiednie dla CIEBIE? ✨
Nie dla każdego dana mnemotechnika będzie się sprawdzać tak samo dobrze, jak u kogoś innego 👍. Warto eksperymentować, szukać, a być może samemu opracować własną mnemotechnikę 😃! Pamiętaj, że jeżeli coś sprawdza się dla Ciebie, tak długo jest świetną metodą!